Alçak Gerilim Şebeke Tipleri
Alçak Gerilim Şebeke Tipleri
Uluslararası yönetmenliklere göre üç çeşit alçak gerilim şebeke tipi tanımlanmıştır. Bu dağıtım şebekeleri şu şekilde ayrılır;
-TT Şebeke
-TN Şebeke
-IT Şebeke
AG Elektrik Sistemlerinde Kodlama
TT Şebeke
Trafo yıldız noktası topraklanır. (İşletme topraklaması) İşletme cihazlarının da gövdesi farklı bir topraklama sistemi üzerinden topraklanır. (Koruma topraklaması) İşletme ve koruma topraklamaları birbirleri ile birleştirilmezler. Bu tip şebekelerde koruma topraklamasının değeri.
Ra = Ut/la formülü ile hesaplanır.
Ra: Koruma Topraklaması Direnci
Ut: İzin Verilen Dokunma Gerilimi (50V)
la: Cihazın önündeki sigortanın ani açma akımıdır.
Örneğin; B16 sigorta ile korunan bir cihaz için TT sistemde topraklama değeri
Ra = 50V/5x16 = 0,66 Ohm olmalıdır. (Nominal akımı 16A olanB tipi sigorta icin ani acma akımı la = 5xln olacaktır)
Cihazın önünde 30mA lik RCD (artık akım anahtarı) olması durumunda Ra = 50V/30mA = 1,666 Ohm olacaktır. Bu durumda 1666 ohm luk direnç değeri dahi yeterli korumayı sağlayacaktır.
Örnekten de görüldüğü gibi TT sistemlerde RCD kullanılmaksızın yeterli güvenliğin sağlanması oldukça güçtür.
TN-S Şebeke
Trafo yıldız noktası topraklanır. Bu noktadan itibaren nötr iletkeni ile beraber Pe koruma iletkeni de ayrıca kullanılır ve işletme cihazlarının gövdeleri bu Pe iletkenine irtibatlanır. Pe iletkeni güzergahı boyunca birkaç noktada, özellikle bina girişlerinde topraklanması tavsiye edilir.
TN tipi şebekelerde topraklama direnç değeri koruma sisteminin bir fonksiyonu değildir. Yani topraklama direncinin, hata anında cihazın gövdesine dokunan insanın can sağlığı acısından bir rolü yoktur. Önemli olan çevrim empedansı (Zs) değeridir.
Yeterli güvenlik için Zs
Uo: Faz/Toprak Gerilimi (230V)
la: Cihazın önündeki sigortanın ani açma akımıdır.
B16 sigorta ile korunan bir cihaz için TN sistemde çevrim = 230V/5x16 = 2,87 Ohm olmalıdır.
Zs değeri hesap veya çevrim empedansı ölçü cihazları ile belirlenebilir.
TN-C Şebeke
Trafo yıldız noktası topraklanır. İşletme cihazlarının gövdesi de nötr iletkenine irtibatlanır. Kullanımındaki bazı sakıncalar nedeni ile bu sistemin kullanımı tavsiye edilmemektedir.